2024'E SON BİR HAFTA KALA....

25 Kasım 2023 tarih 32380 sayılı Resmi Gazetede çıkan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine göre yeniden değerlendirme oranı %58,46 TL olarak belirlendiğini daha önceki yazılarımızda belirtmiştik. Bu durumda Ocak ayı sonuna kadar yatıracak olduğunuz 2024 yılı ruhsat bedelleri, idari para cezaları, sevk fişi bedelleri, heyet yolluk avansı bedelleri, mali yeterlilikler, işletme ruhsat bedelleri, döküm bedelleri, ihale bedelleri, arazi mülkiyet izinlerine ödediğiniz bedeller  ve aklınıza gelecek tüm bedelleri  1 Ocak 2024 günü itibariyle iki katına çıkacaktır. Eğer ki mali durumunuz bu bedelleri karşılayamayacak durumdaysa,  ya yanınıza güçlü bir ortak bulmak zorunda kalacaksınız ya da sahalarınızı terk edeceksiniz. Terk işlemlerinin de tabi ki belirli kıstasları var. Yazımın sonunda ilgili yönetmelik maddesini sizlerle paylaşacağım ama ondan önce hatırlatmam gereken bir diğer nokta ise, bazı ruhsatların yıl sonuna kadar yatırılması gereken ruhsat bedel farkları . Bunların yatırılması zorunludur aksi takdirde ruhsatlarınız iptal olacaktır. Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü 2024 yılı bedellerini yayınladı.

Bu bedellere https://www.mapeg.gov.tr/Home/Announcement/3201%202024-Yili-Mali-Yukumlulukler adresinden ulaşabilirsiniz. Mali yeterlilik bedelleri, ruhsat bedelleri vb. artışlara, çalışılmayan sahalar için terk işlemleri için gecikmemenizi öneriyorum.

Ruhsatın hükümden düşmesi ve terk edilen alanlarda alınacak tedbirler başlığı Maden Kanununun 32. maddesi, Maden Kanunu Uygulama Yönetmeliğinin 82. Maddesinde belirtilmektedir. Yönetmelik Maddesini aşağıda sizlerle paylaşıyorum;
MADDE 82- (1) Ruhsat süresi içinde, sahanın tamamının veya bir kısmının terkinin ruhsat sahibi veya terk talebinde bulunmaya yetkili vekili tarafından talep edilmesi halinde;

a) Sahada doğal topoğrafyayı değiştiren bir faaliyette bulunulmamış ise bu durum ruhsat sahibi ve YTK tarafından bir terk raporu,

b) Sahada doğal topoğrafyayı değiştiren arama faaliyeti yapılan ruhsat sahalarında; ruhsat sahibi, yetkilendirilmiş tüzel kişi tarafından hazırlanmış ve çalışılan her faaliyet alanı için alınan emniyet tedbirlerini içeren terk raporu ve sahanın son durumunu gösterir imalat haritası,

c) Açık işletme yöntemi ile üretim yapılan ruhsat sahalarında; ruhsat sahibi, yetkilendirilmiş tüzel kişi tarafından hazırlanmış ve çalışılan her faaliyet alanı için alınan emniyet tedbirlerini içeren terk raporu, ara dönem işletme faaliyet raporu, sahanın son durumunu gösterir imalat haritası, maden jeoloji haritası, çevre ile uyum planının uygulandığını gösterir belgeler ve fotoğraflar,

ç) Yer altı işletme yöntemi ile üretim yapılan ruhsat sahalarında; ruhsat sahibi, yetkilendirilmiş tüzel kişi tarafından hazırlanmış ve çalışılan her faaliyet alanı için yer altı ocağının yerüstüne bağlantı girişlerinin canlı ve hava girmeyecek şekilde kapatılması, yer üstü sularının yer altına girmemesi için kuşaklama kanallarının yapılması, mümkünse mevcut yer altı ocağının derinliğinin topoğrafyaya olan konumu ve çevresel etkileri dikkate alınarak su ve/veya gaz drenajının yapılması gibi alınan emniyet tedbirlerini içeren terk raporu, ara dönem işletme faaliyet raporu, sahanın eski ve yeni tüm faaliyetlerini gösteren son durumunu gösterir imalat haritası, maden jeoloji haritası,
ile birlikte Genel Müdürlüğe terk talebinde bulunur. Terk talepleri, gerçek kişilere ait ruhsatlar için noter onaylı beyannameyle, tüzel kişilere ait ruhsatlar için noter onaylı yönetim kurulu kararıyla yapılır.

(2) Yapılan terk talebi; ruhsat sahibinin ruhsatın yıllık ruhsat bedellerinin, harçlarının, çevre ile uyum teminatlarının, uygulanmış idari para cezalarının ödenmiş olması, talebin yapıldığı tarih itibarıyla tahakkuk eden ve son ödeme tarihi geçmiş Devlet hakkı borcu bulunmaması, ruhsat sahibine ait aktif edilmiş kayıtlı elektronik posta adresi (KEP) veya UETS adresinin bulunması, işletme izni olan ruhsatlarda daimî nezaretçi atamasının yapılmış olması ve yetkilendirilmiş tüzel kişi sözleşmesinin bulunması, birinci maddede belirtilen teknik belgelerde herhangi bir eksiklik olmaması halinde değerlendirmeye alınır. Aksi takdirde talep reddedilir.

(3) Terk talebine ilişkin olarak mahallinde yapılan tetkikte; sahada gerekli emniyet tedbirlerinin alınıp alınmadığı ve işletme projesinde belirtilen çevre ile uyum planının uygulanıp uygulanmadığı kontrol edilir. İşletme projesi doğrultusunda faaliyet alanında gerekli emniyet tedbirleri alınmış, çevre ile uyumlu hale getirilmiş ise terk talebi talep tarihi itibarıyla kabul edilir. Ancak faaliyet alanının çevre ile uyumlu olmadığının ve emniyet tedbirlerinin alınmadığının tespit edilmesi halinde yapılan terk talebi kabul edilmez ve belirtilen tedbirlerin alınması için ruhsat sahibine en geç bir yıl süre verilir. Verilen bu sürede çevre ile uyum planı çerçevesinde gerekli güvenlik önlemlerinin ve çevresel önlemlerin alınması durumunda ruhsat sahibi terk talep edilen alanda ve sahanın son durumunu gösterir teknik belgeler ile bu sürede sahada üretim faaliyetinde bulunulmuş ise buna ilişkin mali ve teknik belgeleri Genel Müdürlüğe vermek zorundadır. Bu şartların sağlandığını ve yükümlülüklerin tamamlandığını gösterir dilekçenin Genel Müdürlüğe sunulduğu tarih itibarıyla terk talebi kabul edilir. Aksi halde, çevre ile uyum planı çerçevesinde gerekli tedbirler alınana kadar sorumluluk ruhsat sahibinin olması şartıyla, terk işlemleri resen yapılarak bu durum valiliğe bildirilir.

(4) Herhangi bir nedenle hükümden düşmüş olan ruhsat sahalarında mahallinde yapılan tetkikte; sahada gerekli emniyet tedbirlerinin alınıp alınmadığı ve işletme projesinde belirtilen çevre ile uyum planının uygulanıp uygulanmadığı kontrol edilir. Ruhsat sahasındaki faaliyetlerin çevre ile uyumlu olmadığının ve emniyet tedbirlerinin alınmadığının tespit edilmesi halinde belirtilen tedbirlerin alınması için ruhsat sahibine en geç bir yıl süre verilir. Verilen bu sürede çevre ile uyum planı çerçevesinde gerekli güvenlik önlemlerinin ve çevresel önlemlerin alınması durumunda ruhsat sahasının son durumunu gösterir teknik belgelerin Genel Müdürlüğe verilmesi zorunludur. Aksi halde, çevre ile uyum planı çerçevesinde gerekli tedbirler alınana kadar sorumluluk ruhsat sahibinin olması şartıyla bu durum valiliğe bildirilir.

(5) Herhangi bir nedenle hükümden düşmüş veya ruhsat hukuku yürürlükte olan sahalarda terk edilen alanlarda, ruhsat sahibi tarafından üçüncü ve dördüncü fıkralar kapsamında gerekli yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda, çevre ile uyum çalışması için gerekli tedbirler, çevre ile uyum planına uygun olarak orman arazilerinde ilgili orman idaresi, diğer alanlar için büyükşehir belediyesi olan illerde yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı diğer illerde ise il özel idaresi tarafından yerine getirilir. Orman idaresi, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı veya il özel idaresi tarafından çevre ile uyum planına uygun olarak yapılan çalışmaların bedeli çevre ile uyum planı çalışmaları için yatırılan bedelden karşılanır.

(6) Çevre ile uyum planı çalışmaları için yatırılan çevre uyum bedelinin yeterli olmaması durumunda büyükşehirlerde yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı diğer illerde ise il özel idaresi tarafından ruhsat sahiplerine eksik kısmın tamamlanması için bir aylık süre verilir. Süresinde ödenmeyen bedeller ilgili vergi dairesine bildirilir ve bu bedeller 6183 sayılı Kanuna göre ruhsat sahiplerinden tahsil edilir.

(7) Herhangi bir nedenle hükümden düşmüş veya terk raporu ile terk talebinde bulunulmuş ruhsat alanı ile kısmi rehabilitasyon yapılacak alanlarda, ruhsat sahibi veya hammadde üretim izin sahibince; can ve mal güvenliği açısından gerekli tedbirler gecikmeksizin alınır. Aksi durumda bütün sorumluluk ruhsat sahibine veya hammadde üretim izin sahibine aittir.

(8) Terk işlemleri ile ilgili olarak ruhsat sahibinin yasal sorumluluğunu yerine getirmemesi, ruhsatın iptali veya ihale edilmesi ile ilgili işlemleri geciktirmez.

(9) Terk edilen veya maden rezervi biten ruhsat alanlarının madencilik faaliyeti dışında değerlendirilmesine ilişkin talepler, Genel Müdürlükçe değerlendirilir. Talebin uygun bulunması halinde işlemler, bu alanın kullanım amacı ile ilgili mevzuat çerçevesinde ilgili bakanlık ve kurumlardan izin alınarak talep sahibince yürütülür.

(10) Çevre ile uyum çalışmalarında gelir getirici faaliyette bulunulduğunun ve gelir elde edildiğinin tespit edilmesi halinde, tespit edilen bedel ruhsat sahibinden genel hükümlere göre ilgili vergi dairesi tarafından tahsil edilir. Çevre ile uyum planı çalışmalarının yukarıda verilen süreler içerisinde ruhsat sahibince gelir getirici faaliyette bulunulmaksızın ve gelir elde edilmeksizin tamamlanması halinde çevre ile uyum planı çalışmalarını temin etmek üzere ruhsat sahibinden alınan teminat iade edilir.

(11) Ruhsatlı veya ruhsat süresi sona eren alanlarda gelir getirici amaçla çevre ile uyumlu hale getirilecek yerlerdeki taşınmazlara ait ruhsat dosyasındaki gerekli bilgi ve belgelerin birer örneği, Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlardan bu taşınmazların bulunduğu yer çevre, şehircilik ve iklim değişikliği il müdürlüğüne, ormanlık alanlarda ise orman idaresine gönderilir. Bu alanlar, ilgili kurumlar tarafından ihale veya mevzuatı kapsamında çevre ile uyumlu hale getirilir.

(12) Madencilik faaliyetinin yapıldığı ruhsat sahasının tamamında veya bir kısmında faaliyeti biten ve çevre ile uyumlu hale getirilmesi gereken alana ruhsat sahası dışından malzeme getirilmesinin gerekmesi ve bu durumun gelir getirici nitelik taşıması halinde ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde kamu kurum ve kuruluşunun talebi aranır. Genel Müdürlükçe bu talebin uygun bulunmasını müteakip ilgili kamu kurum ve kuruluşuna bilgi verilir. Talep sahibi tarafından Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğine göre gerekli izinler alınır. Hazinenin özel mülkiyetinde, Devletin hüküm ve tasarrufunda bulunan yerlerde Hazine ve Maliye Bakanlığından, ormanlık alanlarda 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 16 ncı maddesi çerçevesinde orman idaresinden, özel mülkiyet alanlarında ise mülk sahibinden izin alınır. Mülk sahibi izin vermediği takdirde alan mülk sahibine iade edilir. Hazine ve Maliye Bakanlığı, orman idaresi veya mülk sahibi faaliyetlerini, mezkur yönetmeliğe göre yürütür.

(13) Ruhsat sahalarında ruhsat sahipleri, madencilik faaliyetleri ve madenlerin işlenmesine yönelik faaliyetler dışında hiçbir faaliyette bulunamaz ve geçici tesisler dışında herhangi bir tesis veya alt yapı tesisi kuramaz. Ruhsat sahalarında ruhsat sahibi veya diğer gerçek veya tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşları ancak Bakanlık tarafından uygun görülmesi hâlinde ticari veya sınai faaliyette bulunabilir.

(14) Herhangi bir nedenle hükümden düşen ruhsatların ruhsat bedellerinin çevre ile uyum planı için ayrılan kısmı, sahada faaliyette bulunulan ve daha önce faaliyette bulunulmuş alanlardaki gerekli emniyet tedbirlerinin alınması ve işletme projesi doğrultusunda çevre ile uyum planı uygulanarak faaliyet alanlarının çevre ile uyumlu hale getirilmesi, Kanunun 7 nci maddesi kapsamındaki mülkiyet izni sahiplerinden sahanın kabul edilerek teslim alındığına dair belgelerin Genel Müdürlüğe ibraz edilmesi şartı ile 6183 sayılı Kanunun 22/A maddesi kapsamında vadesi geçmiş borcunun ve Kanun kapsamında ruhsata ilişkin vadesi geçmiş borcunun bulunmaması hâlinde çevre ile uyum bedeli iade edilir.

(15) Ruhsat alanı dahilinde, ruhsata hak sağlanmasından önce, madencilik faaliyeti sonucu açılmış ocaklarda ve geçici tesislerde çalışılmayacağının ruhsat sahibi tarafından bildirilmesi, bu ocaklarda ve geçici tesislerde ruhsat sahibince çalışılmadığının Genel Müdürlükçe tespit edilmesi durumunda ocakların ve geçici tesislerin rehabilitasyonu orman idaresi, büyükşehirlerde yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı diğer illerde ise il özel idaresi tarafından yaptırılır.

(16) Ruhsat alanı içerisinde, görünür rezervinin bittiği Genel Müdürlükçe tespit edilen eski ocakların bulunduğu alanların rehabilitasyonuna başlanmaz ve rehabilitasyonun Genel Müdürlükçe belirlenen sürede mücbir sebepler dışında ara verilmeksizin tamamlanacağına dair taahhütname verilmez ise yeni ocakların açılmasına ve işletme izin alanı değişikliğine müsaade edilmez. Taahhüde aykırı davranıldığı tespit edilen sahalarda rehabilitasyon tamamlanana kadar üretim faaliyetleri durdurulur.

(17) Ruhsatsız alanlarda madencilik faaliyeti sonucu oluştuğu belirlenen ocaklar olması ve söz konusu ocaklarda emniyet açısından tehlikeli durumun bulunması veya çevre ile uyumlu olmaması halinde, bu ocakların rehabilitasyonu orman idaresi, büyükşehirlerde yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı diğer illerde ise il özel idaresi tarafından yapılır.

(18) Şirket birleşmelerinde birleşme sonucunda ticaret sicil kayıtlarından silinen şirkete ait Kanun ve bu Yönetmelikten kaynaklanan yükümlülükler birleşme sonucu oluşan şirket tarafından yerine getirilir.

(19) IV. Grup (ç) bendi ruhsat sahalarında alınacak tedbirler ile dokuzuncu ve onuncu fıkralar kapsamında yapılacak faaliyetler hakkında Nükleer Düzenleme Kurumunun uygun görüşü alınır.