Yatağan'da kömür madenine 'ÇED Gerekli Değildir' Kararı!

Aydem Holding bünyesindeki Yatağan Termik Enerji Üretim A.Ş. Eskihisar köyünün taşınmasıyla köylünün verimli arazisine çökülen alanda açılan kömür madeninin tükenmesi ve tepkilerle davalar nedeniyle genişleyemeyen açık ocak kömür madeninin sahası genişletilerek yeraltı işletmeciliğine açılacağı duyuruldu. Muğla ili, Yatağan ilçesinde toplam 14 bin hektarlık alanda Eskihisar ‘Yeraltı Kömür Ocağı açılacağı belirtilirken, sahanın EÜAŞ mülkiyetindeki 8340 metrekarelik kısmı da şirkete tahsis edildi.

Tarım alanı yok edilecek

ÇED süreci başlatılan maden ocağı ile ilgili olarak “ÇED gerekli değildir” kararı verildi. Böylece yeraltı kömür madeninde yıllık 1 milyon ton kömür çıkarılarak, Yatağan termik santralinde yakılacak. Muğla Büyükşehir Belediyesi Yatağan Termik Santrali bünyesinde bulunan maden alanlarında yer altı ocağı için verilen ruhsatın iptaline yönelik dava açarken, açılmış olan bir başka davaya da müdahil olmuştu. Planlanan proje alanı 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında “Tarım Alanı” olarak görülmesine karşın ÇED Gerekli değildir kararı verilmesi ise dikkat çekici.

7 köy ortadan kaldırıldı

Yatağan Termik Santrali 100 metre yüksekliğe varan devasa büyüklükteki kül dağı ile bölgeyi atık alanına çevirdi. Yatağan Ovasının kuyularını ve derelerinin sularını tüketen santral bölgeyi zehirlerken, baca dumanı ve küller nedeniyle zeytinlikler kurudu. Yatağan Termik Santraline kömür sağlansın diye, on binlerce dönüm maden ocağı açıldı. Tam 5 köy yıkılıp yok edildi. Yeraltı ocağının açılacağı Eskihisar ile Tınaz, Yatağan termik santrali için iki kez farklı bölgelere taşındı. Binlerce insan evinden yurdundan oldu, aileler parçalanırken, borçlandırdıkları yurttaşlar TOKİ evlerine hapsedildi. On binlerce dönüm orman, tarım ve zeytinlik alan talan edildi. Yüzbinlerce zeytin ağacı, çam, meşe, çınar kesildi, katledildi. Turgut’un zeytinlikleri açık ocak madeninin yarattığı ölüm çukurunun tozundan zeytin vermez oldu.

Doğa, yaşam ve tarih düşmanlığı

YK Enerji ile birlikte bölgeye çöken Yatağan Termik santrali bölgenin tüm suyunu kullanıp Bodrum ve Milas’ta içme suyuna ulaşılamaz hale gelindi. Diğer yandan arkeolojik alanlar yerle bir edilirken, halkın bu alanları ve zeytinlikleri koruma mücadelesi Yatağan patronu tarafından aşağılandı. Aydem’in patronu Ceyhan Saldanlı, “Attığımız her adımda dava ile karşılaşıyoruz. Davalar uzun sürüyor. Bizim Yatağan’ın sahalarından birinde üretim tarihi SİT nedeniyle durdu. Hem tarihi eserleri çıkaracaksın, hem kömürü değerlendireceksin. Hem zeytini koruyacaksın, hem üretimi yapabileceksin” sözleriyle doğanın, tarımın ve tarihin kendi çıkarları karşısında hiçbir değerinin olmadığını gösteriyordu.

Yatağan için Avdan yok olacak

Yatağan’ı yerle bir eden termik santral için Avdan’da halkın arazilerine çökülerek kömür madeni açıldı. Denizli’nin Tavas ilçesine bağlı Avdan Köyü’nde kömür madeni Danıştay 6’ncı Dairesi’nin, 6 Nisan 2022’de ‘Yürütmeyi durdurma’ kararı vermesine rağmen yurttaşların arazileri üzerinde çalışmalarını kesintisiz sürdürdü. Avdan’da çıkarılmak istenen kömür, Yatağan termik santralleri için çıkarılırken, Yatağan’da köyleri, tarlaları, zeytinlikleri, tarihi SİT alanlarını ve doğayı yerle bir eden termik santralin çıkarını, halkın çıkarları üstünde tutan Valilik Danıştay kararını uygulamadı.